Mật ong là một trong những sản phẩm thiên nhiên được ưa chuộng không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, để có được mật ong chất lượng, việc xác định lấy mật ong vào thời điểm nào là hết sức quan trọng. Thu hoạch mật ong quá sớm hay quá muộn đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng mật và sức khỏe đàn ong.
Trong bài viết này ONG VỀ PHỐ sẽ cùng bạn tìm hiểu về thời điểm tốt nhất để lấy mật ong, cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng mật.
1. Tầm quan trọng của thời điểm lấy mật ong

Thời điểm thu hoạch mật ong phù hợp không những giúp mật giữ nguyên hương vị đặc trưng, mà còn đảm bảo mật được bảo quản lâu dài và giữ được các dưỡng chất quý giá. Ngoài ra, việc lấy mật vào đúng lúc còn giúp đàn ong không bị tổn thương, duy trì sự phát triển bền vững cho các vụ mật tiếp theo.
2. Thời điểm lấy mật ong phổ biến theo mùa và loại hoa
Thời điểm lấy mật ong phụ thuộc nhiều vào loại hoa mà đàn ong hút mật và khí hậu vùng đó. Sau đây là một số thời điểm lấy mật phổ biến:
– Mùa hoa nhãn: thường từ tháng 5 đến tháng 6, đây là thời điểm lấy mật nhãn ngon nhất.
– Mùa hoa cà phê: thường vào tháng 3 đến tháng 4, mật cà phê có mùi thơm đặc trưng.
– Mùa hoa rừng: thường kéo dài từ cuối xuân đến giữa hè, mật ong rừng đa dạng và giàu dinh dưỡng.
– Mùa hoa chè: từ tháng 1 đến tháng 2, mật chè có vị thanh, dịu nhẹ.
Ở các vùng miền khác nhau, mùa hoa cũng có sự chênh lệch khác nhau, người nuôi ong cần nắm rõ đặc điểm vùng để xác định thời điểm chính xác.
3. Dấu hiệu nhận biết mật ong đã chín và có thể lấy

Mật ong chín là mật đã được ong cô đặc độ ẩm dưới 20%, giúp bảo quản lâu mà không bị lên men hay hư hỏng. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết mật ong chín:
– Phía ngoài tổ ong, các ô chứa mật có lớp màng sáp ong bịt kín mặt ô.
– Sờ vào khung ong cảm giác mật đặc, không quá loãng.
– Không có nhiều ong còn đang hút mật tại tổ.
Nếu lấy mật ong khi chưa chín, mật sẽ dễ bị lên men, đổi màu và mùi vị không đảm bảo.
4. Quy trình lấy mật ong đúng kỹ thuật
Việc lấy mật ong cần tuân theo quy trình chuẩn để bảo vệ nguồn mật cũng như sức khỏe đàn ong:
– Chuẩn bị dụng cụ: Nón và đồ bảo hộ, máy hút mật hoặc dao cắt sáp, bàn chải quét ong.
– Khói: Sử dụng khói để làm ong dịu, tránh ong tiết ra chất axit formic khiến mật bị hỏng.
– Tháo khung lấy mật: Lấy khung chứa mật đã kín sáp ra khung ong, tránh rung lắc mạnh gây đổ mật.
– Hút mật hoặc ép mật: Dùng máy hút mật chuyên dụng hoặc ép cẩn thận để thu mật.
– Trả lại tổ ong: Sau khi lấy mật, cần trả lại tổ cho ong tiếp tục sinh trưởng và làm mật vụ tiếp theo.
5. Ảnh hưởng của thời điểm lấy mật đến chất lượng mật ong
Thời điểm thu hoạch không phù hợp có thể gây ra nhiều vấn đề:
– Mật ong quá non: Có vị đắng, dễ bị lên men, mất đi hương vị tự nhiên.
– Mật ong thu hoạch muộn: Có thể bị thay đổi do ong hút mật từ nguồn thức ăn kém chất lượng hoặc bị ảnh hưởng môi trường.
– Ảnh hưởng đến đàn ong: Nếu lấy mật quá sớm hoặc lấy quá nhiều, đàn ong suy yếu, khó phục hồi, ảnh hưởng số lượng ong non.
6. Một số lưu ý khi thu hoạch mật ong
Để lấy mật ong đúng thời điểm và có chất lượng cao, người nuôi ong cần lưu ý:
– Không lấy mật trong những ngày mưa, ẩm ướt, mật dễ bị hỏng.
– Chọn thời gian thu hoạch vào buổi sáng hoặc chiều mát, ong hoạt động ít giúp quá trình lấy mật nhanh và an toàn hơn.
– Đảm bảo dụng cụ lấy mật phải sạch sẽ, tránh ô nhiễm mật.
– Duy trì chăm sóc đàn ong sau thu hoạch để đàn ong phục hồi và phát triển
7. Các loại mật ong phổ biến và đặc điểm
Việc xác định thời điểm lấy mật ong còn phụ thuộc vào từng loại mật ong mà bạn nuôi:
– Mật ong rừng: Đa dạng nguồn hoa, hương thơm phức tạp, màu sắc đậm, lấy mật thường vào cuối xuân và hè.
– Mật ong hoa nhãn: Mùa nở tháng 5-6, mật ngọt thanh, màu vàng nhạt.
– Mật ong hoa cà phê: Chất lượng tốt, mùi thơm đặc trưng, thu hoạch từ tháng 3 đến tháng 4.
– Mật ong hoa bạc hà: Có vị mát, thơm nhẹ, lấy mật cuối hè đầu thu.
8. Hỏi đáp thường gặp về lấy mật ong
Lấy mật ong mấy lần trong năm là tốt nhất?
Thông thường, một đàn ong khỏe có thể lấy mật 2-3 lần trong năm, tùy thuộc vào mùa hoa và sức khỏe đàn ong. Không nên lấy quá nhiều lần gây suy yếu ong.
Có nên lấy mật ong khi ong còn đang hoạt động không?
Không nên lấy lúc ong hoạt động mạnh vì dễ làm tổn thương đàn ong và tăng nguy cơ ong kêu đốt. Thời điểm lý tưởng để thu hoạch mật ong là vào sáng sớm hoặc chiều tối, khi thời tiết mát mẻ và ong ít hoạt động, giúp việc thu hoạch diễn ra an toàn và thuận lợi hơn.
Mật ong lấy có cần xử lý gì trước khi sử dụng?
Mật ong nguyên chất có thể sử dụng trực tiếp nhưng nên lọc bỏ tạp chất, cất giữ nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ chất lượng.
Làm sao biết mật ong mình lấy có đảm bảo chất lượng?
Hãy chú ý đến màu sắc, mùi vị tự nhiên, độ đặc của mật và tránh mật có vị chua. Lấy mật đúng thời điểm và quy trình sẽ giúp đảm bảo phẩm chất.
Việc xác định lấy mật ong vào thời điểm nào tốt nhất không chỉ giúp đảm bảo chất lượng mật mà còn giữ gìn sức khỏe đàn ong. Đừng vội vàng thu hoạch mà hãy quan sát kỹ các dấu hiệu mật đã chín, nắm rõ mùa hoa đặc trưng và áp dụng quy trình lấy mật khoa học. Bằng cách này, bạn sẽ có nguồn mật ong thơm ngon, bổ dưỡng, đồng thời giúp đàn ong phát triển bền vững cho các mùa vụ tiếp theo.